Që kur Edi Rama vendosi në mënyrë sa tinzare po aq edhe brutale të ndryshojë rreguallat e lojës zgjedhore duke penguar koalicionet, opozita është kapluar nga një dilemë: A duhet të garojë së bashku apo e veçuar në garën e 25 prillit.
Përpara PD, LSI dhe partive të tjera aleate janë shtruar disa dilema.
Njëri version është që të hyjnë të gjithë në një koalicion të madh duke shmangur çuarjen dëm të secilës votë opozitare. Kjo logjikë niset nga fakti se edhe në vitin e vet më të mirë, në 2017, kur me ndihmën e bandave dhe parave Rama mori 74 mandate, ai nuk e kaloi dot 48% të mbështetjes elektorale. Pra sot, katër vite më pas, kur po mbyll një cikël që filloi me rënien e Saimir Tahirit dhe po përfundon me një borxh katastrofik dhe papunësi të shtuar, Rilindja e vetme nuk do të kishjte asnjë shanc teorik përballë një opozite të bashkuar.
Një tjetër version është ai i mosfutjes në një listë i PD dhe LSI, për shkak të alergjisë që ky fuzion mund të krijojë tek elektoratet respektive. Pra, sipas tij, dy partitë e mëdha të opozitës duhet të dalin në zgjedhje me lista të vçanta, duke i dhënë më prioritet ruajtjes së identitetit politik, çka nuk do të favorizonte thesin e madh numerik të ruajtjes të çdo vote, por do të mobilizonte sejcilin zgjedhës të partive të veçanta.
Një nënversion i këtij obsioni të dytë do të qe edhe ai për të krijuar dy koalicione opozitare, njëri me profil më të djathtë dhe tjetri me theks më majtas, për të mbledhur aq sa mundet nga të zhgënjyerit e PS-së që i pranon edhe vetë Rama që sot janë të shumtë.
Në teori, për këdo nga këto zgjidhje nuk mund të thuhet as se është më perfektja, as se është e gabuar.
Sejcila prej tyre ka një logjikë të fortë mbështetëse. Por edhe dalja të bashkuar edhe dalja veç e veç, kanë një sekret. Ato nuk mund të bëhen thjeshtë për llogaritë meskine të Lulit apo Monikës, se ku fitojnë një mandat më shumë apo ku do të kenë një deputet më pak.
Vendimi që do meret, nuk duhet të jetë një kulisë e politikës për politikë, i vendosur në çastet e fundit, por pjesë e një debati të hapur dhe të gjërë publik. Ai duhet të ketë një refren dhe një motiv të vetëm: si bëhet më i sigurtë rrëzimi i autokracisë.
Pra lajtmotivi i të gjithë opozitarëve nga sot e deri në zgjedhje, nuk mund të jetë më se kush është i majtë e kush i djathtë, kush njeh 28 nëntorin apo kush 29, kush do shëndetësi falas dhe kush me pagesë, cili do dominojë Beratin apo Shkodrën.
Ndasi të kësaj natyre, që do të qenë normale në kohë të zakonshme, bëhen të papërfillshme me strategjinë që ka zgjedhur opozita që prej shkurtit 2019, kur ndërrmori hapat ekstremë të djegjes së mandateve dhe më pas të bojkotimit të zgjedhjeve vendore. E gjithë kjo rrugë radikale, që u shoqërua me protesta të dhunshme dhe bomba molotov, pati një justifikim, atë për të shembur regjimin autokratik.
Në çdo rast tjetër ajo do të qe absurde dhe e papranueshme.
Prandaj, për të qenë seriozë me zgjedhjen radikale të një viti e gjysëm më parë, si PD dhe LSI duhet ti qëndrojnë besnikë deri në fund asaj. Ata nuk mund të humbin për hir të kalkulimeve të vogla, qëllimin primar, përmbysjen e Ramës.
Vetëm në këtë prizëm duhet zhvilluar debati nëse do të dalin në zgjedhje me një koalicion të përbashkët apo me dy të ndryshme. Për këtë gjë, mbi të gjitha, i detyrohen jo vetëm elektorateve të tyre, por edhe asaj mase shumë më të gjërë që është neveritur nga kjo farë banditësh dhe kleptokratësh.
Dhe pikërisht për këtë, së pari, ata duhet të debatojnë e më pas të vendosin me diskutim të gjërë dhe të hapur, mbi mënyrës si do të shkojnë drejt 25 prillit. Dhe mbi të gjitha, qoftë së bashku, qoftë të veçuar, duhet të nënshkruajnë paraprakisht një kontratë, ku çdo ç’palë angazhohet të mos bashkohet pas zgjedhjeve me Ramën. Vetëm në këtë mënyrë, çdo zgjedhje taktike që mund të bëjnë, nuk e korrupton qëllimin kryesor që i kanë vënë vetes dhe të cilit pretendojnë se i qëndrojnë ende.