“Një mosmarrëveshje ligjore midis një biznesmeni italian dhe Republikës së Shqipërisë ka përfunduar me konfiskimin e honorareve që Eurocontrol i detyrohet Shqipërisë”. Kështu shkruan media belge “Lecho” që i ka kushtuar një analizë asaj që po ndodh me procesin gjyqësor mes vendit tonë dhe biznesmenit italian Fancesco Becchetti. Pak kohë më parë edhe gazeta austriake “Der Standard” shkroi se Becchetti po mbledh me avokatët e tij shumën e fituar në arbitrazh duke konfiskuar pasuri të Shqipërisë në Europë. Më poshtë shkrimi i “Lecho”.
Në konflikt me Shqipërinë, biznesmeni bllokon honoraret e Eurocontrol
Nga Nicolas Keszei
Për të kuptuar se për çfarë bëhet fjalë duhet të kthehemi në vitin 2013, viti i zgjedhjes së Edi Ramës si Kryeministër në Shqipëri. Pasi erdhi në pushtet, ai anuloi dy koncesione dhënë biznesmenit italian Francesco Becchetti për të ndërtuar një hidrocentral dhe një fabrikë riciklimi.
Ndaj biznesmenit italian nisi një hetim për evazion fiskal dhe Republika e Shqipërisë ngriu të gjitha pasuritë e tij në Shqipëri. Ky vendim çoi, ndër të tjera, në shkarkimin e 500 personave të punësuarve nga kanali televiziv Agon Channel, në pronësi të Francesco Becchetti.
Arbitrazhi i kontestuar
Duke besuar në të drejtën e tij, biznesmeni italian, i mbrojtur nga Hakim Boularbah dhe Olivier van der Haegen (Loyens & Loeff), iu drejtua më pas Qendrës Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve (ICSID), e cila vendosi në favor të tij më 24 prill 2019, duke i dhënë një kompensim 107 milion euro. Që në fillim, Republika e Shqipërisë ka kontestuar vendimin e arbitrazhit dhe ka refuzuar të paguajë atë që i detyrohet biznesmenit.
Në Belgjikë, Francesco Becchetti, në bazë të një kërkese të njëanshme, mori dritën jeshile nga gjyqtari i atashimit të gjykatës së shkallës së parë për të kryer konfiskimet nga Eurocontrol.
Shqipëria është një nga 41 anëtarët e këtij organi evropian përgjegjës, ndër të tjera, për mbledhjen e tarifave të paguara nga linjat ajrore për fluturimet mbi territore të ndryshme.
Këto tarifa pastaj rishpërndahen në shtetet e mbingarkuara sipas një çelësi shpërndarjeje të menaxhuar nga Eurocontrol. Dhe janë pikërisht honoraret që Eurocontrol duhet ti kthente Republikës së Shqipërisë që u sekuestruan.
Ky sekuestrim u bë në dhjetor 2020, por shumat e bllokuara deri më sot nuk janë shumë të larta. Sipas të dhënave të fundit, janë pak më shumë se 170,000 euro. Niveli i ulët i këtyre shumave shpjegohet në veçanti nga kriza shëndetësore, e cila ka anuluar shumë fluturime.
Por, siç kujton Hakim Boularbah, në një procedim tjetër arbitrazhi që dënonte shtetin rumun për të kompensuar vëllezërit Micula, konfiskimet e bëra në Eurocontrol kishin bërë të mundur ngrirjen e 11 milionë eurove. Duke ditur që bllokimet e parave janë të zbatueshme për tarifat e ardhshme, nëse fluturimet vazhdojnë një kurs pak më normal, konfiskimet mund të bëhen shpejt më të rëndësishme.
Kundërshtitë nga ana e Shqipërisë
Republika e Shqipërisë, e mbrojtur nga Jean-François Goffin dhe Jean-Luc Hagon (CMS) ka kundërshtuar këtë konfiskim. Çështja e imunitetit juridiksional do të jetë në qendër të debateve. Avokatët e Shqipërisë besojnë se honoraret e paguara nga Eurocontrol ndaj homologut të tij shqiptar (Albcontrol) i nënshtrohen imunitetit dhe për këtë arsye nuk mund të sekuestrohen.
Avokatët e Francesco Beccheti nuk e ndajnë këtë lexim dhe besojnë se këto honorare përdoren për të financuar shërbimet tregtare dhe për këtë arsye mund të sekuestrohen. Kjo çështje do të paraqitet sërish para gjykatësit të enjten.