Zgjedhjet parlamentare të rregullta të 9 shkurtit 2025 në Kosovë shënojnë një moment të rëndësishëm politik për vendin. Për herë të parë që nga shpallja e pavarësisë më 2008, këto janë zgjedhje të planifikuara dhe jo të parakohshme. Ky proces pritet të riformësojë përbërjen e Kuvendit të Kosovës dhe të përcaktojë drejtimin e ardhshëm politik të vendit.
28 subjekte politike dhe 1,280 kandidatë në garë
Në këto zgjedhje, qytetarët e Kosovës do të kenë mundësinë të zgjedhin mes 28 subjekteve politike të certifikuara dhe 1,280 kandidatëve për deputetë. Çdo subjekt mund të paraqesë deri në 110 kandidatë në listën zgjedhore, ndërsa Kuvendi i Kosovës përbëhet nga 120 ulëse.
Fletëvotimi dhe ndryshimet ligjore
Fletëvotimi i këtyre zgjedhjeve do të përfshijë disa ndryshime të rëndësishme. Votuesit do të kenë mundësinë të zgjedhin deri në 10 kandidatë për deputetë, në vend të pesë kandidatëve si në zgjedhjet e kaluara. Një tjetër ndryshim është rregullimi i heshtjes zgjedhore, e cila këtë vit do të zgjasë vetëm gjatë ditës së votimit, nga ora 07:00 deri në 19:00.
Numri i votuesve dhe votimi jashtë vendit
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka konfirmuar se 2,075,868 votues janë regjistruar për të votuar, duke përfshirë 104,924 votues jashtë vendit. Për herë të parë, votuesit jashtë Kosovës do të mund të votojnë në 17 ambasada dhe 15 konsullata në 19 shtete, përveç votimit me postë.
Fushata zgjedhore
Fushata zgjedhore zyrtarisht nis më 11 janar dhe do të zgjasë një muaj. Analistët presin një periudhë intensive dhe me tone të ashpra. Sipas Eugen Cakollit nga Instituti Demokratik i Kosovës, partitë do të përqendrohen në tubime publike të mëdha dhe në formate tradicionale të takimeve, si në oda dhe në zonat rurale. Ndërkohë, shqetësimet mbeten të njëjta: rreziku i keqpërdorimit të resurseve publike dhe mosofrimi i qasjes së duhur për gratë dhe grupet e margjinalizuara.
Lista Serbe dhe sfidat ligjore
Një nga çështjet më të diskutuara ka qenë certifikimi i Listës Serbe. Kjo parti, e mbështetur nga Beogradi, ka përballur kundërshtime të forta nga Lëvizja Vetëvendosje. Pas një sërë vendimesh dhe apelimesh ligjore, KQZ-ja u detyrua ta certifikojë këtë subjekt politik, pavarësisht akuzave se nuk njeh shtetësinë e Kosovës.
Pritshmëritë për rezultatet dhe transparencën
Rezultatet preliminare do të shpallen në kohë reale përmes sistemit elektronik të KQZ-së. Megjithatë, votat me kusht, ato nga jashtë dhe votat e personave me nevoja të veçanta do të numërohen më vonë në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve (QNR).
Konteksti politik dhe sfidat
Kosova përballet me një kontekst politik të tensionuar, ku partitë opozitare synojnë të sfidojnë qeverinë e Albin Kurtit dhe Lëvizjes Vetëvendosje. Ndërsa fushata pritet të jetë e ashpër, fokusi kryesor mbetet në përmirësimin e jetës së qytetarëve, rritjen ekonomike dhe avancimin e procesit të integrimit evropian.
Pjesëmarrja e grave dhe grupeve të margjinalizuara
Ligji kërkon që 30% e kandidatëve të jenë gra, por sfidat për përfshirjen e tyre mbeten. Takimet tradicionale në oda shpesh janë të dominuara nga burrat, duke krijuar një barrierë për gratë dhe grupet e tjera të margjinalizuara që të marrin pjesë aktivisht në procesin zgjedhor.
Zgjedhjet e 9 shkurtit do të jenë një test i rëndësishëm për demokracinë dhe stabilitetin politik të Kosovës. Me një pjesëmarrje të lartë dhe transparencë të procesit, ato mund të shënojnë një hap përpara për vendin.