Pavarësisht rolit kyç në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, vetëm 37% e qytetarëve shqiptarë besojnë se SPAK funksionon në mënyrë të pavarur. Të dhënat vijnë nga një sondazh i IDRA Research dhe Walnut Unlimited, i mbështetur nga Shërbimi Ndërkombëtar i Komunikimit të Qeverisë Britanike.
Dyshime serioze për integritetin institucional:
- 34% e qytetarëve nuk janë të sigurt për pavarësinë e SPAK.
- 29% besojnë se ai nuk është aspak i pavarur.
- 46% mendojnë se SPAK vepron në mënyrë të paanshme, por pjesa tjetër ka rezerva serioze.
Përkundër këtyre perceptimeve, 62% e qytetarëve e vlerësojnë si efektiv në ndëshkimin e korrupsionit. Megjithatë, çështje të tilla si mungesa e transparencës, mbrojtja e pamjaftueshme e dëshmitarëve dhe vonesa në procese po cenojnë besueshmërinë e institucionit.
Frika dhe pasiguria, pengesa kryesore për denoncime:
- 51% nuk raportojnë korrupsionin nga frika se nuk do të mbeten anonimë.
- 63% druhen për sigurinë e tyre dhe të familjes.
- Në veriun e vendit, qytetarët shprehën zhgënjim kur “kriminelë të rrezikshëm u liruan shpejt”, duke ulur besimin te sistemi.
Korrupsioni – një plagë që përhapet nga drejtësia te kujdesi shëndetësor:
- 91% e qytetarëve e shohin korrupsionin si problem madhor në sistemin gjyqësor.
- 56% thonë se ryshfeti është praktikë e zakonshme në spitale.
- 83% denoncojnë nepotizmin si formë të përhapur korrupsioni në administratë.
- 57% besojnë se ai pengon integrimin në BE.
- 50% mendojnë se korrupsioni është arsyeja pse shqiptarët largohen nga vendi.
Mesazhi i sondazhit është i qartë: Shqipëria ka ende rrugë të gjatë për të rikthyer besimin te drejtësia. SPAK duhet të forcojë transparencën, të sigurojë mbrojtjen e sinjalizuesve dhe të veprojë me më shumë vendosmëri, për të ndërtuar një drejtësi që nuk është vetëm e ndjerë në fjalë, por edhe e besuar në realitet.