Më shumë se 100 persona kanë humbur jetën nga përmbytjet e papritura që goditën Teksasin qendror në SHBA, pas një stuhi të pazakontë që u zhvillua të premten. Ndërkohë që kërkimet për të zhdukurit vijojnë, ekspertët e klimës dhe autoritetet lokale po përpiqen të kuptojnë shkaktarët e kësaj tragjedie të përmasave të mëdha.
Pse Ishin Përmbytjet Kaq Shkatërruese?
Sipas analizës shkencore, një seri faktorësh të kombinuar ndikuan në intensitetin dhe pasojat fatale të përmbytjeve:
- Një stuhi tropikale që më parë kishte përmbytur Meksikën, solli një sasi të madhe lagështie në atmosferë, e cila më pas u zhvendos në veri drejt Teksasit.
- Qarku Kerr, një zonë kodrinore në Teksas, u godit veçanërisht rëndë për shkak të terrenit që nxiti formimin e reve të mëdha stuhie.
- Këto re krijuan një sistem të vetëqëndrueshëm moti, duke sjellë sasi të jashtëzakonshme reshjesh mbi një sipërfaqe të gjerë për disa orë.
Shifra Alarmante
- Vetëm në Qarkun Kerr ranë 125 deri në 250 mm reshje brenda 3-6 orësh.
- Në disa zona të jug-qendrës së Teksasit ranë 21 inç shi (530 mm) midis të enjtes dhe të hënës.
- Për krahasim: reshjet mesatare të gjithë muajit korrik në atë rajon janë vetëm dy inç (50 mm).
Kampi Mystic: Zona Më E Goditur
Në këtë kamp pushimi humbën jetën 84 persona, pasi ndodhej në një vend me niveli më të lartë reshjesh dhe pranë lumit Guadalupe, i cili u rrit me një shpejtësi të paparë dhe doli nga shtrati.
Alarmin E Mora Vonë
Edhe pse ishte lëshuar një paralajmërim për përmbytje të enjten dhe më pas u përmirësua me paralajmërime urgjente pas mesnatës, shumë banorë nuk e kuptuan rrezikun në kohë. Vetëm në orën 04:00 të mëngjesit, kur lumi kishte filluar të përmbytë kampin, u lëshua një alarm i tipit “situatë veçanërisht e rrezikshme”.
Një Pasojë e Ngrohjes Globale
Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike “Koperniku” ka vlerësuar vitin 2024 si vit rekord për reshjet ekstreme, çka e bëri më të mundshme për një sistem të tillë stuhish të krijohej dhe të shkaktonte katastrofë.
Shkencëtarët paralajmërojnë se ngjarje të tilla ekstreme do të shtohen në dekadat e ardhshme për shkak të ngrohjes së planetit, duke i bërë këto përmbytje jo vetëm tragjedi të momentit, por edhe sinjale të frikshme për të ardhmen klimatike të Tokës.
Cili ishte shkaku kryesor i përmbytjeve në Teksas?
Një stuhi tropikale e mbushur me lagështi që u zhvendos në veri dhe u përplas mbi zona kodrinore duke krijuar reshje ekstreme në kohë të shkurtër.
Pse Qarku Kerr u prek më rëndë?
Për shkak të lartësisë dhe relievit kodrinor, ajri i ngrohtë dhe i lagësht u ngjit më lehtë, duke krijuar stuhi më të forta dhe më të ngadalta që qëndruan mbi të njëjtën zonë për orë të tëra.
A kishte paralajmërime për përmbytje?
Po, por shumë banorë nuk i morën seriozisht ose i morën shumë vonë. Alarmi emergjent u lëshua vetëm kur përmbytja kishte nisur.
A është kjo pasojë e ndryshimeve klimatike?
Po. Ekspertët e klimës thonë se reshje të tilla ekstreme do të bëhen më të shpeshta dhe më intensive si pasojë e ngrohjes globale.