Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell dhe Shimon Sakaguchi janë shpallur fitues të Çmimit Nobel në Fiziologji ose Mjekësi për vitin 2025, për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm në zbulimin e mekanizmave të “tolerancës imunitare periferike” – procesi biologjik që lejon sistemin imunitar të mbrojë trupin pa sulmuar indet e veta.
Komiteti i Nobelit në Stokholm njoftoi se puna e tyre ka transformuar mënyrën se si shkenca kupton sistemin imunitar dhe ka hapur rrugën për terapi të reja kundër sëmundjeve autoimune si artriti reumatoid, lupus apo diabeti i tipit 1.
“Këta shkencëtarë kanë ndihmuar në zbulimin e mekanizmave që mbajnë në ekuilibër trupin e njeriut, duke parandaluar vetë-shkatërrimin nga sistemi imunitar,” thuhet në deklaratën zyrtare të Komitetit të Nobelit.
Zbulim që ndryshoi mënyrën e trajtimit të sëmundjeve autoimune
Studimet e tyre kanë treguar se ekziston një mekanizëm i ndërlikuar “frenimi biologjik” që ndalon qelizat imunitare të sulmojnë organet e shëndetshme. Ky parim, i quajtur “tolerancë periferike”, është thelbësor për mbijetesën e organizmit dhe për shmangien e sëmundjeve ku sistemi imunitar “ngatërron armikun me vetveten”.
Falë këtij zbulimi, shkenca moderne ka krijuar mjekime të reja biologjike dhe imunoterapi që ndihmojnë miliona pacientë në mbarë botën, duke ndaluar inflamacionet kronike dhe duke rigjeneruar sistemin e mbrojtjes natyrale të trupit.
Fillimi i Javës së Nobelit 2025
Ky shpallje shënon hapjen e javës zyrtare të Çmimeve Nobel. Në ditët e ardhshme priten fituesit në Fizikë, Kimi, Letërsi, Paqe dhe Ekonomi, që do të pasojnë këtë vlerësim madhor në fushën e shëndetit.
Cili ishte zbulimi kryesor që solli Çmimin Nobel?
Kuptimi i mënyrës se si sistemi imunitar ruan tolerancën ndaj qelizave të trupit, duke shmangur sëmundjet autoimune.
Si ndihmon ky zbulim pacientët?
Hapi rrugën për terapitë biologjike që lehtësojnë inflamacionet, reduktojnë rrezikun e dëmtimeve kronike dhe forcojnë ekuilibrin imunitar.
Kush janë fituesit e këtij viti?
Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell dhe Shimon Sakaguchi – tre shkencëtarë që kanë punuar në mënyrë të pavarur por me kontribute të ndërlidhura në imunologji.
Pse konsiderohet revolucionar ky zbulim?
Sepse ndryshoi paradigmat e imunologjisë moderne dhe ndikoi drejtpërdrejt në zhvillimin e trajtimeve për miliona njerëz në mbarë botën.