Një ngjarje tronditëse ka tronditur opinionin publik në Shtetet e Bashkuara, pasi hetimet zbuluan se një 29-vjeçar i arrestuar për zjarrvënie masive në Los Angeles, kishte përdorur ChatGPT për të bërë pyetje dhe gjeneruar imazhe përpara se të shkaktonte tragjedinë që i mori jetën 12 personave dhe shkatërroi mbi 6,000 banesa.
Një Krim Me Pasojë Katastrofike
I riu Jonathan Rinderknecht, u arrestua në Florida dhe akuzohet për shkatërrim prone me zjarr dhe vrasje të shumëfishtë, pas hetimeve që zbuluan lidhje të drejtpërdrejta midis veprimeve të tij dhe zjarrit shkatërrues në Pacific Palisades, më 7 janar 2025.
Flakët, që u përhapën me shpejtësi në rajonet Topanga dhe Malibu, dogjën më shumë se 23,000 akra dhe shkaktuan dëme prej 150 miliardë dollarësh, duke përfshirë edhe pronat e disa figura të njohura si Mel Gibson, Paris Hilton dhe Jeff Bridges.
Zjarri i njohur si “Eaton Fire”, konsiderohet tashmë më i shkatërruesi në historinë e Los Angeles, pasi la pas 12 viktima dhe 19 të tjerë të vdekur në një incident paralel të ndodhur po atë ditë në një tjetër zonë të qytetit.
Hetimet Zbuluan Përdorimin E ChatGPT
Sipas Departamentit Amerikan të Drejtësisë, në telefonin e Rinderknecht u gjetën imazhe të gjeneruara nga ChatGPT që përshkruanin “një qytet që digjej”, si dhe mesazhe kërkese që ngrenë dyshime për qëllimin e tij kriminal.
Në një nga pyetjet drejtuar sistemit, ai kishte shkruar:
“A quhesh fajtor nëse një zjarr përhapet për shkak të cigareve të tua?”
Më herët, në korrik 2024, ai i kishte kërkuar ChatGPT të krijonte një “pikturë distopiane” ku shfaqeshin pyje në flakë dhe njerëz që arratiseshin nga zjarri, me një tekst simbolik mbi ndarjen mes të pasurve dhe të varfërve.
Një muaj para zjarrvënies, kishte futur një tjetër mesazh:
“E dogja Biblën që kisha. Ndihesha fantastik. Ndihesha i çliruar.”
Hetuesit besojnë se këto kërkesa nuk ishin thjesht shpërthime artistike, por pjesë e një procesi mendimi që çoi drejt veprës së tij kriminale.
Gjurmët Dixhitale Dhe Arrestimi
Analizat e të dhënave të telefonit dhe GPS-it e lidhën drejtpërdrejt të dyshuarin me vendin ku nisi zjarri, pranë Skull Rock Trailhead – vetëm një bllok larg banesës së tij të dikurshme.
Rinderknecht ishte shofer i Uber-it dhe natën e Vitit të Ri kishte përfunduar një udhëtim pak para ndezjes së flakëve.
Dy pasagjerë që udhëtuan me të thanë se ai dukej “i shqetësuar dhe i zemëruar”.
Hetuesit gjetën në telefonin e tij video të zjarrfikësve që përpiqeshin të shuanin flakët dhe regjistrime të thirrjeve të pasuksesshme në 911, të cilat ai i kishte bërë për të krijuar alibi.
Në një konferencë për shtyp, Prokurori i Përkohshëm i SHBA-së Bill Essayli deklaroi:
“Ky arrestim është një hap drejt drejtësisë për viktimat dhe familjet që humbën gjithçka. Rasti tregon se edhe teknologjia mund të përdoret për qëllime të errëta në duart e gabuara.”
Pyetje Për Përdorimin E Inteligjencës Artificiale
Rasti i Rinderknecht ka ngritur pyetje serioze etike dhe ligjore mbi përdorimin e inteligjencës artificiale. Hetuesit e kanë përfshirë ChatGPT në analizën e provave dixhitale, duke verifikuar nëse sistemet e gjenerimit të përmbajtjes mund të kenë ndikuar në planifikimin ose motivimin e veprës.
Ekspertët e sigurisë kibernetike kanë theksuar se AI nuk është shkaktare direkte, por rastet si ky tregojnë nevojën për rregullim më të fortë mbi përdorimin e saj për qëllime të dëmshme.
P: Kush është i arrestuari?
P: Jonathan Rinderknecht, 29 vjeç, ish-banor i Pacific Palisades, aktualisht në Florida.
P: Sa persona humbën jetën?
P: 12 persona në Pacific Palisades dhe 19 të tjerë në zjarre të lidhura më 7 janar 2025.
P: Çfarë roli ka ChatGPT në këtë rast?
P: Hetuesit gjetën që i dyshuari kishte bërë kërkesa dhe imazhe me përmbajtje të dhunshme dhe distopiane përpara ndezjes së zjarrit.
P: Cilat ishin dëmet?
P: 6,000 shtëpi të shkatërruara, 23,000 akra të djegura dhe dëme që kalojnë 150 miliardë dollarë.
P: Çfarë pritet më tej?
P: Rinderknecht do të dalë para gjykatës federale në Orlando; mund të përballet me akuza për vrasje të shumëfishtë.