Në një intervistë për televizionin grek MEGA, kryeministri Edi Rama foli për marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Greqisë, çështjen e detit dhe ndikimin e Turqisë në këtë proces. Ai theksoi se pavarësisht sfidave të së kaluarës, të dyja vendet mund të punojnë më ngushtë për një të ardhme më të mirë.
Çështja e detit dhe vonesat për Hagën
Rama pranoi se procesi për të çuar çështjen e detit në Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës ka marrë më shumë kohë sesa pritej, por ai fajësoi faktorë të jashtëm për këtë.
“Hyri diçka tjetër në mes. Siç e dini mirë, ne jemi shumë të ngjashëm. Ne kemi një thënie: ‘Të djegësh jorganin për një plesht.’ Mendoj se kemi humbur shumë nga vrulli i atij momenti.”
Rama gjithashtu e quajti “absurd” faktin që Shqipëria dhe Greqia, ndonëse kanë një traktat miqësie, janë ende teknikisht në luftë për shkak të një ligji të vjetër grek.
“Ligjërisht jemi në luftë. Ajo çfarë ka ndodhur është se kemi nënshkruar një traktat miqësie, por ligji është në fuqi. Kështu sipas traktatit jemi miq shumë të ngushtë, por armiq sipas ligjit të luftës. Kjo është njëfarësoj marrëdhënia skizofrenike që kemi si fqinj.”
A ka ndikim Turqia në negociatat Shqipëri-Greqi?
Në intervistë, Rama hodhi poshtë teoritë se Turqia ka ndikuar për të bllokuar marrëveshjen e detit me Greqinë.
“Këto janë teori konspirative. Presidenti Erdogan kurrë nuk më ka përmendur diçka të tillë. Nuk ka asnjë ndikim nga Turqia në këtë proces.”
Vorio Epiri dhe debati mbi territoret shqiptare në Greqi
Një tjetër çështje që u diskutua ishte përdorimi i termit “Vorio Epir” dhe pretendimet për territore shqiptare në Greqi. Rama u shpreh se ky koncept nuk ekziston për Shqipërinë dhe nuk ka asnjë pretendim territorial.
“E dini çfarë është Vorio Epiri? Është si të themi ne ‘Shqipëria e Jugut’. Nuk ekziston për ne si koncept politik.”
Ai gjithashtu mohoi se tekstet shkollore shqiptare përmendin “territore shqiptare në Greqi” dhe tha se nëse një pretendim i tillë ekziston, atëherë duhet të rishikohet.
Pronat e minoritetit grek dhe akuzat për grabitje
Një tjetër pikë e nxehtë në intervistë ishin akuzat për grabitjen e pronave të minoritetit grek në Shqipëri. Rama i quajti këto pretendime “teori të marra” dhe theksoi se nuk ka asnjë provë për to.
“Nuk ka asnjë rast që një pronë private e minoritetit grek të jetë marrë nga qeveria. Të flasësh për grabitje është e tepërt.”
Lidhur me çështjen e shkollave të minoritetit grek në Shqipëri, ai shtoi:
“Ne mund të hapim shkolla publike apo private për minoritetin grek, por Greqia duhet të dërgojë mësues.”
Si e sheh Rama të ardhmen e marrëdhënieve me Greqinë?
Në fund të intervistës, Rama tha se Shqipëria dëshiron më shumë bashkëpunim me Greqinë, veçanërisht në fushën ekonomike dhe në procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
“Ne mund të bëjmë shumë më tepër së bashku. Shqipëria e sheh të ardhmen e saj si pjesë e Evropës dhe dëshiron që marrëdhëniet me Greqinë të jenë sa më të forta dhe të qëndrueshme.”
Kjo intervistë tregon një përpjekje të qeverisë shqiptare për të ulur tensionet me Greqinë dhe për të përshpejtuar proceset e hapura mes dy vendeve. Megjithatë, mbetet për t’u parë se si do të zhvillohen negociatat për çështjet e pazgjidhura.