Mes Dy Zjarreve: Si Po Lufton Vuçiç Për Të Ruajtur Balancën Midis Putinit Dhe Bashkimit Evropian
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç ka mbërritur në Moskë, përkundër një sërë pengesash ajrore dhe një ndalese të paplanifikuar në Baku, për të marrë pjesë në paradën e 9 majit, e cila përkujton fitoren sovjetike ndaj nazizmit. Udhëtimi i tij, i ndjekur me vëmendje nga Perëndimi dhe Rusia, shënon një tjetër akt simbolik të balancimit diplomatik të Beogradit midis Lindjes dhe Perëndimit.
Pse Vuçiç Zgjodhi Moskën – Dhe Pse Tani
Kjo vizitë nuk është vetëm një akt ceremonial. Në sfond qëndron një Rusi e izoluar ndërkombëtarisht dhe një Bashkim Evropian gjithnjë e më i paduruar ndaj luhatjeve të Serbisë. Pavarësisht se është vend kandidat për në BE, Serbia ka refuzuar të vendosë sanksione ndaj Moskës që prej nisjes së agresionit rus në Ukrainë. Për Vuçiçin, pjesëmarrja në një ngjarje të nivelit të lartë në Moskë i sjell avantazh në skenën e brendshme politike – përforcon imazhin e një udhëheqësi që nuk i nënshtrohet presioneve ndërkombëtare.
Ndalesa në Baku dhe Mesazhi Gjeopolitik
Ndalimi i avionit të Vuçiçit nga vendet baltike, si Letonia dhe Lituania, tregon qartë qëllimin e BE-së për të izoluar çdo përpjekje për normalizim të marrëdhënieve me Kremlinin në nivel simbolik. Ngritja në qiell e avionit të një presidenti me status kandidat për në BE dhe zbritja e tij emergjente në Baku janë sinjal i tensionit të padukshëm por real në rajon.
Putini e Pret me Nderime, BE Mban Distancën
Kremlini nuk e fsheh që Vuçiç është një nga aleatët e fundit të dobishëm në Ballkan. Në vitin 2019, Putini e nderoi personalisht me një medalje për lidhjet mes vendeve. Vuçiç, nga ana e tij, ka luajtur me mjeshtëri rolin e ndërmjetësit: duke qëndruar pranë Moskës, ndërkohë që pret ambasadorë të SHBA-së dhe BE-së në Beograd.
Një Balancë e Rrezikshme
Për BE-në, ky është një provokim i butë, por i qëndrueshëm. Zëdhënësit e Komisionit Evropian kanë përsëritur që “marrëdhëniet me Rusinë nuk mund të jenë si më parë” për një vend kandidat. Por për Vuçiçin, kjo është një çështje mbijetese politike: Serbia ka nevojë për gazin rus, përkrahjen diplomatike në Këshillin e Sigurimit për Kosovën dhe, po ashtu, për investimet e BE-së.
Serbia, Shtylla E Re E Një Lufte Të Ftohtë Rajonale?
Analistët si Florian Bieber dhe Eric Gordy e përshkruajnë politikën e Vuçiçit si një “Tito modern” – që kërkon të ruajë një pavarësi të kontrolluar duke përfituar nga të dyja anët. Nga njëra anë ka NATO-n që ende është e papranueshme për popullin serb pas bombardimeve të vitit 1999, dhe nga ana tjetër një Rusi që kërkon të ketë qasje strategjike në Ballkan për të minuar projektet e BE-së.
Në Konkluzion
Udhëtimi i Vuçiçit në Moskë nuk është vetëm një vizitë në një paradë. Është një deklaratë force politike – një përpjekje për të ruajtur një autonomi strategjike në një rajon gjithnjë e më të polarizuar. Nëse Serbia do të arrijë ta përballojë presionin që vjen nga të dy drejtimet, do të varet nga sa gjatë mund të qëndrojë Vuçiç në këtë lojë të rrezikshme me dy porta. Dhe një gjë është e sigurt: sytë e Brukselit dhe të Moskës janë mbi të.