SHBA dhe BE arrijnë një marrëveshje të tensionuar tregtare
Pas javësh negociatash intensive dhe paralajmërimesh për përshkallëzim, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian kanë arritur një marrëveshje tarifore që konsiderohet një fitore strategjike për Presidentin Donald Trump, ndërsa për Brukselin shihet si një kompromis i detyruar për të shmangur një luftë tregtare.
Marrëveshja u shpall zyrtarisht të dielën dhe vjen pak përpara takimeve vendimtare të SHBA-së me Kinën, në një kontekst ku tensionet globale tregtare po arrijnë nivele të reja.
Tarifat e reja sipas marrëveshjes
- Mallrat evropiane do të përballen me një tarifë 15% në SHBA, më e ulët se 30% që ishte kërcënuar, por më e lartë se 10% që ofrohet për Britaninë e Madhe.
- BE do të hapë tregun me tarifa zero për eksportet amerikane në energji dhe armatime.
- Gjysmëpërçuesit dhe farmaceutikët përfitojnë nga tarifa të reduktuara.
- Çeliku dhe alumini evropian mbeten me tarifë 50%.
- Automjetet evropiane kalojnë nga tarifë 25% në 15%.
Trump: “Një fitore për punëtorët amerikanë”
Presidenti Trump deklaroi se kjo marrëveshje do të sjellë investime masive nga BE në SHBA, duke përmendur konkretisht:
- 600 miliardë dollarë në blerje të pajisjeve ushtarake
- 750 miliardë dollarë për produkte energjetike amerikane
Trump e cilësoi këtë si një fitore jo vetëm politike por ekonomike, duke u shfaqur si “arkitekti i marrëveshjes”.
Zëvendëspresidenti JD Vance, nga ana e tij, ironizoi kritikët me një postim:
“Mediat do të thonë se Trump mori vetëm 99.9% të asaj që kërkoi.”
Brukseli: Zgjidhje për të shmangur katastrofën
Ndërkohë në Bruksel, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se marrëveshja ishte një mjet për të ruajtur stabilitetin ekonomik dhe gjeopolitik, duke shmangur një përshkallëzim që do të kishte pasoja të rënda për ekonominë evropiane.
BE-ja kishte përgatitur një listë me masa hakmarrëse 217 faqesh, që do të prekste mallra me vlerë deri në 100 miliardë euro, por presioni i brendshëm ekonomik dhe varësia nga SHBA për ndihmën ushtarake ndaj Ukrainës detyruan kompromisin.
Efektet ekonomike të marrëveshjes
- SHBA pritet të sigurojë rreth 90 miliardë dollarë të ardhura nga tarifat.
- Marrëveshja është parë gjithashtu si një sinjal force ndaj Kinës, para raundit të radhës të negociatave.
Pse kjo marrëveshje shihet si fitore për Trump?
Sepse ai arriti të reduktojë deficitet tregtare me BE-në duke imponuar kushte të favorshme për eksportet amerikane dhe duke siguruar investime të mëdha.
Çfarë humbi Bashkimi Evropian?
BE nuk arriti të shmangë tarifat për çelikun, aluminin dhe automjetet, dhe u detyrua të hapë tregun për produkte strategjike amerikane si energjia dhe armët.
Si ndikoi konteksti gjeopolitik në këtë marrëveshje?
Varësia e Evropës nga SHBA për mbrojtjen dhe mbështetjen në luftën në Ukrainë ndikoi ndjeshëm në qëndrimin e Brukselit.
Cili është ndikimi ekonomik për qytetarët?
Për qytetarët evropianë, mund të rriten çmimet e disa produkteve amerikane. Për qytetarët amerikanë, rritet oferta e energjisë dhe armatimeve evropiane, ndërsa eksportuesit përfitojnë.
Kjo marrëveshje tregon se lufta tregtare është kthyer në një armë të fuqishme politike, dhe nën drejtimin e Trump, SHBA po përdor presionin ekonomik për të konsoliduar pozitën e saj në skenën ndërkombëtare. Ndërsa Brukseli është i detyruar të bëjë llogaritë mes interesave ekonomike dhe atyre të sigurisë.