Vendimi që tronditi themelet e drejtësisë së re
Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë, në një vendim të paprecedentë, ka konstatuar shkelje flagrante të të drejtave themelore nga Prokuroria e Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK). Rasti konkret ka të bëjë me qytetaren Onejda Ymeraj, e cila pa qenë objekt hetimi penal, u privua nga liria e saj digjitale: SPAK i sekuestroi celularin pa vendim gjykate dhe përpunoi të dhënat e saj private.
Çfarë tha Kushtetuesja?
Në thelb, vendimi i Gjykatës Kushtetuese është një goditje e rëndë ndaj veprimeve të pakontrolluara të prokurorëve të SPAK. Gjykata konstatoi se:
- Ymeraj nuk ishte subjekt i procedimit penal, por celulari i saj u sekuestrua në mënyrë arbitrare.
- Shkelja ishte e trefishtë: cenim i lirisë së korrespondencës, shkelje e të drejtës për mbrojtjen e të dhënave personale dhe mungesë proporcionaliteti në veprimet e prokurorisë.
- Veprimi nuk u shoqërua me garancitë ligjore minimale dhe nuk iu nënshtrua asnjë kontrolli gjyqësor në kohë të arsyeshme, siç e kërkon Kushtetuta.
Gjykata urdhëroi asgjësimin e çdo materiali që nuk lidhet me objektin e hetimit dhe mbajtjen e pjesës tjetër vetëm nën kontroll gjyqësor, duke i dhënë SPAK-ut afat 3 mujor për zbatimin.
Përfundimisht: Kush i kontrollon “kontrollorët”?
Ky vendim ngre një pyetje të rëndë dhe të drejtpërdrejtë për shoqërinë shqiptare: A janë prokurorët e SPAK të paditur për ligjin që kanë për detyrë të zbatojnë? Apo janë diktatorucë të vegjël, të dehur nga pushteti që u dha reforma në drejtësi, dhe të bindur se janë mbi ligjin?
Sepse një prokuror që paguhet me më shumë se 6 mijë euro në muaj për të zbatuar Kushtetutën, por që e shkel atë me të dyja këmbët, nuk është më garantues i ligjit. Është një rrezik publik. Ky precedent tregon se edhe në sistemin e ri të drejtësisë, abuzimi me pushtetin dhe mungesa e respektit për të drejtat themelore të qytetarit janë ende gjallë.
Ky nuk është thjesht një vendim. Ky është një alarm.
Nëse SPAK e konsideron çdo qytetar si një objekt të “sekuestrueshëm” pa vendim gjykate, pa proporcionalitet, pa asnjë përgjegjësi, atëherë kushtetutshmëria në Shqipëri është vetëm një fjali bosh.
Është koha për llogaridhënie. Është koha të pyesim: Kush do të mbrojë qytetarin kur prokurori është shkelësi?