Një deklaratë e papritur e ministrit të Jashtëm turk, Hakan Fidan, ka shkaktuar një furtunë politike në Ankara dhe është parë nga shumë analistë si një shenjë e garës së brendshme për trashëgiminë politike të Rexhep Tajip Erdoganit.
Shkak: Avioni luftarak KAAN dhe motorët amerikanë
Në një intervistë nga Nju Jorku, Hakan Fidan tha se “po presim motorët amerikanë që të nisë prodhimi i avionit luftarak KAAN”. Kjo deklaratë, e cila zhvlerëson narrativën e qeverisë për një projekt “kombëtar e vendas”, ndezi polemika të ashpra në Turqi.
Çështja mori përmasa edhe më të mëdha kur një kamera e Associated Press regjistroi një bisedë private midis dy gazetarëve turq jashtë Shtëpisë së Bardhë. Huseyin Gunay i NTV u dëgjua duke thënë se Fidan e kishte përmendur çështjen e motorëve me qëllim, pasi po konkurron për të pasuar Erdoganin.
Përplasjet brenda pushtetit
Rrjedhja e videos zbuloi se brenda rrethit të ngushtë të Erdoganit ka një përplasje të fortë midis Hakan Fidanit, dhëndrit Albayrak dhe djalit të presidentit, Bilal Erdogan. Ky rivalitet shihet si një shenjë e betejës për epokën “pas Erdoganit”.
Gazetarët turq në bisedën e përgjuar pohuan se Fidani e hodhi “bombën” qëllimisht dhe se tashmë ai po synon të fitojë terren ndaj rivalëve të tij të brendshëm.
Reagimet e shtypit turk
- Milliyet u përpoq ta zbuste situatën duke theksuar se përdorimi i motorëve të huaj në fazat e para të prodhimit është një praktikë ndërkombëtare.
- Cumhuriyet, përkundrazi, argumentoi se deklarata e Fidanit ishte e vërtetë, por politikisht u konsiderua një “gabim fatal”.
- TGRT raportoi se edhe vetë Erdogani kishte marrë informacion të gabuar, duke besuar se avionët do të kishin motorë vendas që në fillim.
Sipas disa burimeve, Turqia ka firmosur një marrëveshje për 90 motorë amerikanë F110, të përdorur edhe në F-16.
Dimensioni ndërkombëtar
Reagimet kaluan kufijtë e Turqisë. Deputeti grek Angelos Syrigos tha se mospëlqimi i Hakan Fidan nuk është rastësor, por lidhet me skenarët për largimin e afërt të Erdoganit nga pushteti. Ai theksoi se publikimet e fundit mbi dyshimet për diplomën e Fidanit lidhen me ambicien e tij presidenciale, pasi pa një diplomë të vlefshme nuk mund të kandidojë.
Një sinjal i qartë për “epokën pas Erdogan”
Kjo situatë nxjerr në pah dy realitete:
- Programi KAAN, simbol i krenarisë kombëtare, varet ende nga teknologjia amerikane.
- Brenda pushtetit turk, gara për pasardhësin e Erdoganit është hapur, me Hakan Fidanin që shihet si një nga pretendentët më të fortë.