Një ditë para shqyrtimit paraprak të çështjes Balluku në Gjykatën Kushtetuese, skena politike shqiptare ka hyrë në një nga momentet e saj më të tensionuara të viteve të fundit. Qeveria, dhe veçanërisht kryeministri Edi Rama, shfaqin një angazhim të pazakontë për të mbrojtur zv.kryeministren e pezulluar Belinda Balluku, ndërsa akuzat për presion politik ndaj institucioneve të drejtësisë po bëhen gjithnjë e më të zëshme.
Mbrojtja E Ramës Dhe Argumenti I “Balancës Së Pushteteve”
Në podcast-in e tij të së dielës, Rama ndërtoi një mbrojtje të fortë për Ballukun, duke iu referuar Komisionit të Venecias dhe Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut. Sipas tij, të dy institucionet kundërshtojnë ndërhyrjen e gjykatave në përbërjen e pushtetit ekzekutiv. Ai deklaroi se gjykatat “Nuk duhet të pezullojnë anëtarë të qeverisë”, me argumentin se një veprim i tillë cenon balancën e pushteteve dhe krijon një precedent të rrezikshëm.
Rama shkoi më tej, duke thënë se Strasburgu “nuk është ndeshur kurrë me këtë absurd” dhe se nuk ekziston asnjë vendim ku të përmendet pezullimi i një ministri nga një gjykatë. Për kryeministrin, rasti shqiptar është unik dhe pezullimi, megjithëse quhet i tillë, “de facto është shkarkim”, duke paralizuar funksionimin e një institucioni politik.
Në daljen live të së hënës, ai theksoi se ankimin e ka bërë “si kryeministër, jo si Edi Rama”, duke e paraqitur çështjen si mbrojtje të parimit kushtetues të mosndërhyrjes së gjyqësorit në përbërjen e qeverisë.
Sfida Logjike: A Ka Precedent?
Por një pikëpyetje e madhe lind mbi argumentimin e Ramës: nëse “nuk ka pasur kurrë rast të tillë”, atëherë mbi ç’bazë janë formuluar interpretimet e Venecias dhe Strasburgut që ai citon? Kryeministri nuk ofroi asnjë dokument, datë apo çështje konkrete. Kjo e ka shtyrë opozitën të akuzojë Ramën për përdorim selektiv, madje mashtrues, të referencave juridike.
Akuzat E Berishës: “Presion I Jashtëzakonshëm”
Sali Berisha reagoi ashpër, duke akuzuar Ramën për “presion të jashtëzakonshëm ndaj Kushtetueses” dhe për gënjeshtra të hapura ndaj publikut dhe Europës. Berisha solli shembuj europianë të pezullimeve apo dorëheqjeve të ministrave, duke theksuar se “antidemokratike do të ishte mosveprimi ndaj një superskandali të Ballukut”.
Ai shtoi se në rastet ku ministrat janë hetuar për korrupsion nuk ka pasur nevojë për komisione kushtetuese, sepse ata “kanë dhënë dorëheqjen”, dhe se argumentet e Ramës për “paprekshmërinë e ekzekutivit” nënkuptojnë se për qeverinë nuk duhet të ekzistojë ligji.
Bardhi Nxjerr Referencën Juridike Që Mungonte
Gazment Bardhi solli për herë të parë një opinion zyrtar të Komisionit të Venecias: CDL-AD(2013)001. Sipas tij:
- Ministrat kanë më pak imunitet sesa deputetët dhe presidenti.
- Rregullat speciale nuk duhet të interpretohen për t’u dhënë ministrave imunitet të gjerë.
- Prokuroria duhet të ketë liri të veprojë kur ka dyshime të forta.
Bardhi përmendi edhe opinionin për Kosovën (CDL-AD(2020)008), ku Venecia konsideron pezullimin një masë të ligjshme dhe efektive, që zbatohet edhe për anëtarë të qeverisë. Kjo bie drejtpërdrejt ndesh me argumentin e Ramës se “nuk ka precedent”.
Drejt Përplasjes Vendimtare Në Kushtetuese
Të martën, Gjykata Kushtetuese hap një nga seancat më delikate të viteve të fundit. Pesha politike është e jashtëzakonshme: nga njëra anë qëndrimi i qeverisë që e konsideron pezullimin ndërhyrje të paprecedent; nga ana tjetër, opozita dhe një pjesë e opinionit publik që e shohin si testin më të madh të pavarësisë së gjyqësorit.
Kjo çështje ka ngjallur më shumë tension në qeveri sesa çdo tjetër në vitet e fundit, duke treguar se pezullimi i Belinda Ballukut nuk është vetëm një betejë ligjore, por një përballje politike me pasoja të gjera për ekuilibrat e pushtetit në vend.
Dhe megjithëse palët përdorin argumente të kundërta, një gjë është e qartë: vendimi i Kushtetueses do të shënojë precedent për vite të tëra — dhe ankthi në qeveri nuk është i rastësishëm.