Pas një ofensive të shpejtë nga grupet opozitare, regjimi autoritar i Bashar al-Assad-it ka rënë, duke i dhënë fund një periudhe të gjatë tiranie dhe destabilizimi. Megjithatë, rënia e tij ka nxjerrë në pah një kompleksitet të ri: rolin dominues të Hayat Tahrir al-Sham (HTS), një grup me rrënjë në al-Qaeda, si forca kryesore opozitare në Siri. Ky fakt nuk duhet anashkaluar, pasi paraqet sfida të mëdha për të ardhmen e vendit dhe për sigurinë rajonale.
Një fitore e hidhur për lirinë
Ndërsa rrëzimi i Assad-it është një fitore për lirinë dhe një goditje për regjimet autoritare të mbështetura nga Rusia dhe Irani, ekziston një rrezik real që Siria të rrëshqasë nga një autoritarizëm brutal në duart e grupeve ekstremiste. HTS, megjithëse është përpjekur të distancohet nga lidhjet e saj me al-Qaeda, mbetet një organizatë e shpallur terroriste nga shumë vende dhe ka një histori të gjatë të shkeljeve të të drejtave të njeriut dhe të përdorimit të dhunës ekstreme për qëllime politike.
Rreziku për stabilitetin rajonal
Lideri i HTS, Abu Mohammed al-Julani, është një figurë kontraverse që ka ndjekur një strategji për të paraqitur grupin si më moderat, por kjo nuk e fshin të kaluarën ekstremiste. Ky zhvillim paraqet një dilemë për fuqitë perëndimore dhe rajonale: si të mbështesin një Siri post-Assad pa fuqizuar grupe që mund të destabilizojnë më tej rajonin. Për më tepër, ekziston rreziku që Siria të shndërrohet në një bazë për grupe ekstremiste që mund të kërcënojnë interesat perëndimore dhe fqinjët rajonalë si Izraeli dhe Jordania.
Një qasje strategjike për të ardhmen
Perëndimi dhe aleatët e tij duhet të tregohen të kujdesshëm dhe strategjikë në mbështetjen e opozitës siriane. Ndihma ndërkombëtare duhet të kushtëzohet me krijimin e një qeverie gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme që respekton të drejtat e njeriut dhe distancohet qartazi nga ekstremizmi. Angazhimi diplomatik i vendeve si Turqia dhe Katari duhet të udhëheqë përpjekjet për të moderuar ndikimin e grupeve si HTS dhe për të garantuar që Siria të mos bëhet më një arenë për terrorizmin ndërkombëtar.
Një moment kyç për të ardhmen
Rënia e Assad-it është një mundësi për të riafirmuar vlerat e lirisë dhe të drejtësisë, por suksesi i saj varet nga mënyra se si menaxhohet faza pasardhëse. Fuqitë perëndimore duhet të mbështesin forcat që janë të përkushtuara ndaj stabilitetit dhe reformave demokratike, duke shmangur fuqizimin e aktorëve ekstremistë. Përmes një angazhimi të qëndrueshëm dhe një qasjeje pragmatike, Siria mund të transformohet në një model të ri të lirisë dhe prosperitetit në Lindjen e Mesme.
Kjo është një fitore për lirinë, por sfidat që sjell janë të mëdha dhe kërkojnë një angazhim të mençur dhe të qëndrueshëm nga komuniteti ndërkombëtar. Pa këtë, rreziku që Siria të rrëshqasë në një cikël të ri kaosi mbetet i lartë.
*Ky artikull reflekton opinionin editorial të redaksisë së aktualitet.al dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht qëndrimet apo politikat e donatorëve dhe financuesve tanë.