Publikimi i Listës së Pagave për Sektorin e Turizmit: Një Lëvizje e Re nga Tatimet
Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka publikuar një listë të re me pagat minimale që sipas saj duhet të respektohen nga bizneset që operojnë në sektorin e turizmit. Në një njoftim zyrtar, autoritetet tatimore deklaruan se do të kryejnë analiza të thelluara dhe kontrolle ndaj atyre subjekteve që deklarojnë paga më të ulëta se këto kufij orientues.
Sipas listës së publikuar:
- Rojet duhet të paguhen minimalisht 55,000 lekë në muaj,
- Sanitaret dhe punonjësit e krahut – 60,000 lekë,
- Recepsionistët – 63,000 lekë,
- Kamarierët – 70,000 lekë,
- Menaxherët – 90,000 – 100,000 lekë,
- Kuzhinierët dhe shefat e kuzhinës – 140,000 lekë.
Autoritetet deklarojnë se çdo biznes që paguan nën këto nivele do të konsiderohet me risk të lartë për evazion dhe do të jetë objekt i verifikimeve të thelluara nga strukturat hetimore të Tatimeve.
Analiza Ligjore: A Është Ligjore dhe Kushtetuese Kjo Masë?
Në thelb, administrata tatimore ka të drejtë të përdorë analiza risku, për të luftuar informalitetin dhe nën-deklarimin e pagave, që janë shqetësim serioz në sektorin e turizmit, sidomos gjatë sezonit veror. Megjithatë, zbatimi praktik i kësaj mase ngre disa pikëpyetje të forta juridike dhe kushtetuese.
Pikat kritike ligjore:
- Mungesa e bazës ligjore detyruese – Publikimi i pagave “dysheme” nuk bazohet në një vendim formal të Kuvendit ose Këshillit të Ministrave me fuqi detyruese, por në një udhëzim administrativ. Pra, nuk është një detyrim ligjor për bizneset.
- Rreziku i paragjykimit administrativ – Nëse një biznes futet në hetim vetëm sepse ka deklaruar paga më të ulëta se tabela, kjo përbën paragjykim dhe mungesë proporcionaliteti, pasi nuk merret parasysh asnjë faktor tjetër risku.
- Shkelja e parimit të barazisë – Nëse ky mekanizëm zbatohet vetëm për sektorin e turizmit, ndërkohë që nën-deklarimi ndodh edhe në ndërtim, fasoneri, bujqësi, etj., atëherë kjo mund të konsiderohet diskriminim i pajustifikuar sektorial.
- Mungesa e transparencës në përzgjedhje – Bizneset nuk janë të informuara për kriteret e plota të analizës së riskut dhe procedurat hetimore. Kjo sjell mungesë të sigurisë juridike.
Këshilla për Bizneset: Si të Qëndrojnë të Mbrojtura dhe Syçelë
Përballë kësaj situate, është e rëndësishme që bizneset të mos veprojnë me frikë apo të bien pre e presionit të kontrolleve të automatizuara, por të jenë të përgatitura ligjërisht dhe financiarisht.
Ja çfarë duhet të bëjnë:
- Dokumentoni çdo marrëdhënie pune me kontratë të rregullt, duke reflektuar pagën reale dhe kushtet e punës.
- Ruani të gjitha provat e pagesave reale të punonjësve (bankë, mandate, bordero).
- Justifikoni çdo pagesë më të ulët se niveli i tabelës, nëpërmjet:
- marrëveshjeve sezonale,
- orarit të reduktuar,
- marrëdhënieve afatshkurtra,
- trajnimeve në proces, etj.
- Kërkoni opinion ligjor nga një kontabilist apo jurist fiskal, nëse përballeni me njoftim kontrolli.
- Mos pranoni gjoba apo penalitete pa e shteruar procesin e ankimimit. Tatimet janë të detyruara të dëgjojnë argumentet tuaja dhe të ndjekin procedura të qarta.
- Bëni kujdes me konsulentët tatimorë që premtojnë zgjidhje “nën dorë” – shpesh këto sjellin më shumë telashe se zgjidhje.
Përfundim: Rregullimi i tregut të punës është i nevojshëm, por duhet bërë me respekt për ligjin dhe barazinë
Lufta ndaj informalitetit është e domosdoshme, sidomos në një sektor si turizmi që është shtyllë e ekonomisë. Por mënyra sesi realizohet kjo luftë nuk mund të jetë përmes frikësimit të bizneseve me kontrolle të dyshimta, por përmes ligjshmërisë, transparencës dhe barazisë para ligjit.
Administrata Tatimore duhet të sqarojë publikisht se këto paga janë orientuese dhe jo detyruese, dhe se analizat e riskut bëhen me kritere të shumta dhe jo një-dimensionale. Ndryshe, rrezikon të humbasë besimin e bizneseve që punojnë ndershmërisht.