Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) ka rishikuar në ulje parashikimin për rritjen ekonomike të Shqipërisë në vitin 2025, duke reflektuar një ngadalësim të pritshëm të aktivitetit ekonomik në vend.
Sipas raportit më të fundit të Pasqyrës Ekonomike Globale të tetorit, ekonomia shqiptare pritet të zgjerohet me 3.4%, nga 3.8% që ishte pritshmëria në raportin e pranverës. Ndërkohë, për vitin 2026, FMN parashikon një rritje të lehtë në 3.6%, çka tregon një rikthim gradual të ritmit të zhvillimit ekonomik.
Inflacioni dhe krahasimi rajonal
FMN parashikon që inflacioni mesatar vjetor në Shqipëri të rritet lehtë në 2.3% gjatë vitit 2025, krahasuar me 2.2% në vitin 2024, dhe të arrijë në 2.8% në vitin 2026.
Në rajon, Kosova kryeson me parashikimin më të lartë të rritjes ekonomike, 3.9% në 2025 dhe 4% në 2026. Maqedonia e Veriut do të ketë një normë të ngjashme me Shqipërinë, 3.4%, ndërsa Mali i Zi parashikohet të shënojë 3.2%. Bosnja dhe Hercegovina do të zgjerohet me 2.4% në 2025 dhe 2.7% në 2026, e njëjta normë me Serbinë.
Perspektiva globale dhe ndikimi i tarifave të Trump
FMN thekson se ekonomia botërore po tregon një qëndrueshmëri relative përballë tarifave të Presidentit Trump dhe valës së re të proteksionizmit amerikan, por paralajmëron se perspektiva mbetet “e zymtë”.
Raporti “World Economic Outlook” parashikon që ekonomia botërore do të rritet me 3.2% këtë vit, nga 3% që ishte parashikimi në korrik, ndërsa për vitin 2026 pritet një lehtësi e rritjes në 3.1%.
Sipas kryeekonomistit të FMN-së, Pierre-Olivier Gourinchas, “Nuk është aq keq sa kishim frikë, por është më keq se sa prisnim një vit më parë — dhe më keq se sa do të duhej.”
Ai shton se përmirësimi aktual i parashikimeve është kryesisht pasojë e faktorëve të përkohshëm si dobësimi i dollarit dhe nxitja e aktivitetit ekonomik përpara hyrjes në fuqi të tarifave të reja ndaj Kinës.
Tensionet tregtare dhe borxhi publik
FMN paralajmëron se tensionet tregtare mes SHBA dhe Kinës mund të ndikojnë ndjeshëm në rrjedhën e tregtisë ndërkombëtare dhe të rrisin kostot për ekonomitë e vogla si ajo shqiptare.
Ndërkohë, raporti vë në dukje rritjen e huamarrjes publike, duke i kërkuar qeverive europiane që të shkurtojnë shpenzimet, veçanërisht për shkak të plakjes së popullsisë, kostove të mbrojtjes dhe sigurisë energjetike.
FMN përfundon se inflacioni në shumicën e vendeve është mbi objektivat e bankave qendrore, duke e vështirësuar punën e politikëbërësve monetarë dhe duke rritur pasigurinë për ecurinë ekonomike në vitet në vijim.